ĐINH BỘ LĨNH (924, Hoa Lư - 979, Hoa Lư, 55 tausaga)

Hits: 726

     ĐINH BỘ LĨNH (924–979) (r. 968–979), na muai faaigoaina Hoinh Hoàn (丁 桓) 1), o le muamua Emperor Vietnamese mulimuli i le faʻasaʻolotoina o le atunuʻu mai le tulafono a le Saina Saute Han Dynasty, faʻapea foi ma le faʻavaeina le puʻupuʻu Astyinh faigamalo ma se tagata taua i le faʻavaeina o Vietnamese tutoʻatasi ma le tutu faʻaupufai i le seneturi lona 10. Na ia lotogatasi Viatename e ala i le faʻatoʻilaloina o taʻitaʻi au tau e toʻasefulu ma le lua ma avea ai ma emepera muamua o Vietnam. I lona afio aʻe i luga, na ia toe faʻaigoaina le atunuʻu Đạ Ci le Viiga. ĐINH BỘ LĨNH sa lauiloa foʻi Tiinh Tiên Hoàng (丁 先 皇; upu moni “Đinh, le emepela ua tuanaʻi").

Olaga ma galuega

ĐINH BỘ LĨNH na fanau i le 924 i Talofa Lư (i saute o le Red River Delta, i le mea o aso nei o Ninh Bình Itumalo). Ola aʻe i totonu o se nuʻu lata mai i le taimi o le faʻaleagaina o le Faigamalo Saina Tang lena na puleaina Viatename mo seneturi,           ĐINH BỘ LĨNH na avea ma taʻitaʻi militeri i le lotoifale a o talavou lava. Mai lenei vaitaimi vevesi, o le muamua tutoatasi Vietnamese pulega tulaʻi mai ina ua avea le taua Ngo Quyen manumalo le Malosiaga a Han i Saute i le Taua Muamua o le Vaitafe o Bạch Đằng i le 938. Peitai, o le Tupu Ngô sa vaivai ma le mafai ona faʻalelei faʻatasi Viatename. Faʻafesagai ma le lotoifale tupuʻaga gaosia e le tauvaga o sefulu ma le lua taua feudal mo le puleaina o le atunuʻu, faʻapea foi ma le taufaamataʻu mai fafo sui o Han i Saute, lea na manatu o ia o le suli i le malo anamua o Nan Yue na aofia ai le aofia ai saina Saute ae o le Bac Bo itulagi of matu o Vietnam, ĐINH BỘ LĨNH na sailia se metotia e faʻafesoʻotaʻi ai le Vietnamese. I le oti o le mulimuli Ngô tupu i le 965, na ia puʻeina le paoa ma faʻatuina se malo fou o le laumua sa i lona lava itumalo o Talofa Lư. Ina ia faʻamautuina lona tulaga faʻatulafonoina e faʻatatau i le aiga tupu muamua, na ia faʻaipoipo i se fafine o le Aiga o Ngô.2

        II tausaga muamua o lana nofoaiga, wasINH BỘ LĨNH na matua faaeteete lava ia aloese mai le tetee Han i Saute. Peitai, i le 968, na ia uia le laʻasaga faʻaosooso o le taliaina o le ulutala o Emperor (Hoàng Đế) ma faʻalauiloaina lona tutoʻatasi mai Pule Saina. Na ia faavaeina le Astyinh faigamalo ma taʻua lona malo Đạ Ci le Viiga. Ae ui i lea, na suia lana vaʻai ina ua malosi Pese Tupu faʻapipiʻi Han i Saute i le 971. I le 972, ĐINH BỘ LĨNH ingratiated ia lava ma le pese e ala i le lafoina o se lafoga misiona e faʻaalia lona faʻalelei i le Saina Saina. Emperor Taizu o Pese mulimuli ane amanaʻia le Pule Viet as Giao Chỉ Quận Vương (Tupu o Giao Chi), o se ulutala na faʻaalia ai se fesoʻotaʻiga faʻatamaʻi o le auvaa i le tuuina atu i le malo. Malamalama lelei i O le militeli a Song malosi, ma naunau e puipui le tutoʻatasi o lona atunuu, ĐINH BỘ LĨNH maua ai le le osofaʻiga maliega i le fesuiaiga mo saafiafiga e tatau ona totogi atu i le Faamasinoga Saina taʻi tolu tausaga.

Vafealoai

      In faʻaopopoga i le faʻatonutonuina o sootaga ma ōmea, ĐINH BỘ LĨNH toefaʻamalosia le toe faʻafouina o le pulega ma malosiʻaga o Viatename ina ia faʻamalosia ai faʻavae o le setete fou. Na ia faatuina se maota tupu ma se pulega o tagata lautele ma militeli auauna. ĐINH BỘ LĨNH na faʻatutuina foi se faiga faigata o le faʻamasinoga lea na faʻasalaina ai le faʻalata e ala i le kukaina i totonu o se tanoa suauʻu pupuna poʻo le fafagaina i se taika ua lokaina, ina ia maua ai se mea e taofia ai latou uma na faʻamataʻuina le tulafono fou i le malo.

Fasiotiga o le Đinh Bộ Lĩnh

       Haitalafu, Đinh Bộ Le pulega a L'snh e leʻi umi. I le 979, o le ofisa o le maota, musuia e se miti, fasiotia uma Ộinh Bộ Lĩnh ma lona ataliʻi ulumatua Ễinh Liễn a o latou momoe i le lotoā o le maota. O le fasioti tagata na vave ona puʻeina ma fasiotia e le lautele Nguyễn Bặc. O B succeeded LĨNH na suitulaga i lona ataliʻi ono tausaga le matua Dinh Phe De.

        The Usu pese manao e faaaoga le le mautonu tulaga i Đạ Ci le Viiga ina ia mafai ona toefausia Pulea Saina i luga o le atunuu, ma auina atu se autau e osofaia Viatename. I lenei faʻalavelave, LÊ HOÀN, o le taʻitaʻiʻau o .Inh Bộ Lĩnh 'autau, laa i totonu o le eletise, aveʻese le emepela tamaititi, aveʻese ona fili i le faamasinoga, ma ulufale i ni amioga le mama ma Emepress Dowager Dương Vân Nga. LÊ HOÀN manumalo i le Pese osofaʻiga, folafolaina o ia lava Emperor, ma faavae le Le amataga o le nofoaiga a Le. Sa faaauau ona ia valaauina le atunuu “Đạ Ci le Viiga. "

mau faasino

  1.  TRẦN TRỌNG KIM fai mai i totonu Việt Nam sử lược: "Có sách chép rằng Đinh Tiên-hoàng tên là Hoàn , chứ không phải là Bộ Lĩnh. Bộ Lĩnh là một tước quan của Trần Lãm phong cho Đinh Hoàn. Nhưng xét trong ”Khâm-định Việt-sử” và các sách khác thì thấy chép Đinh bộ Lĩnh chứ không thấy Đinh Hoàn. E leai se mea e mafai ona e faia Khâm-định mà chép. "(E tusa ai ma nisi tusi, o le igoa muamua o le Đinh Bộ Lĩnh o le 桓.))
  2. HỮU NGỌC. Feoaʻi solo i tu ma agaifanua a Vietnamese 2004 - Itulau 393: "Nguyễn Bặc… ma taʻitaʻi setete na fesoasoani ia ộinh Bộ L putnh faʻamutaina le vaitaimi o le puleʻaga o le toʻasefulu ma le lua Taua o Taua i luma atu o le Đinh Dynasty. "
  3. O le tusitusiga e uiga i Ộinh Bộ Lĩnh on Vietsciences.free.fr

FAAMATALAGA :
'Punavai:  wikipedia.com
Ulutala ulutala, upusii, mataʻitusi tetele, toa, tusitusi faʻamaufaʻalia, ata sepia ata na setiina e Ban Tu Thư - nai lodiavietnamhoc.com

BAN TU THURU
6 / 2021

(Asiasi taimi 2,547, 1 asiasiga i aso nei)