Upu Tomua Nr. 1: VIETNAM i Aso Anamua - FAʻATOMAGA

Hits: 456

HUNG NGUYEN MANH1
Fomai o Phylosophie i Talafaasolopito

   Ti le amataga o le seneturi XX, ua amata ona atiaʻe faʻasaienisi faʻapisinisi ma faʻatekinisi - aemaise lava o le osooso i fanua faʻaleaganuʻu ma turisi ua mafua ai le manaʻoga mo fefaʻatauaiga faaleaganuu i le va o aganuu eseese e ala i kata.

   Ii le 1882, na fatuina ai e le tagata ata pue, ma i le 1886 na lolomi sa'o ai mataupu i luga o pepa e ala i auala fou lomitusi. O pepa meli na ola mai i lena taimi na manumalo ai i mamao uma faʻafanua ma fetaui ma manaʻoga o sosaiete ma le lalolagi. E foliga mai o ia mamao uma ua faʻaitiitia faʻafetai i ata o loʻo lolomi i luga o kata.

   OE le mafai ona fai mai - i le amataga o le XX seneturi, o loʻo tupu aʻe pepa meli e pei o se fiva, i le tele o Initia atunuu lautele, ma totonu Viatename ae faapito tonu lava.

   Tua tulai o ia i lima o TETAMA2 atonu o se tasi o mataupu autu na faʻaaogaina muamua i totonu Viatename. O lea ua i ai le matou aoina o meli meli i la matou fa'aagaaga. O maa faamanatu na fausia e Falani e pei o: Fa'aaogāina koale i Hong Gai3, le fale gaosi sima i totonu Hai Phong4, o le uamea alalaupapa Doumer5 (Long Bien) ma Trang Tien (i Hue)6, o le Hai Phong ma Saigon uafu, o faatoaga i le Western Highlands7, faapea foi ma le tele o isi maa faamanatu i totonu Annam8 ma Cochinchina9 (Tutotonu ma Saute Vietnam), ma i le Itumalo e ono10 in Cochinchina, ma isi… Aemaise lava ata o loʻo tusia ma faʻaalia ai le Mandarin Road11 (la auala mandarine) e fa'atupuina i taimi uma se mataupu fa'apitoa e fai ma fa'afiafiaga mo tagata pueata.

   Tia postcards ua tuua vaega eseese faaleaganuu e pei o: vaaiga auala, nuu i tua ma nuu i le Matu, o le Centre ma le toga (Tonkin, Anama ma Cochinchina), o fa'afiafiaga, nofoaga o maketi ma vaaiga faufale i 'a'ai tetele pei o Hanoi, Haiphong, Hue, Danang, Saigon… faapea foi ma faatusa o tupu o le lagi Nguyen faigamalo12 e pei o: DUY TAN13, THANH THAI14, HAM NGHI15 e avea foi ma puna o musumusuga mo tagata pueata oe na faʻaogaina ia foliga e gaosia ai ata-peimeli na auina atu i le lalolagi atoa. E tusa ai ma lenei mea moni, o matou tagata faitio o floklore ua manatu o ia ata o loʻo faʻaaogaina e tuʻuina atu ai le tofo ese, i luga o faʻamatalaga e uiga i le matafaioi a le au faʻasalalau Farani i totonu. Viatename.

   TO le tala faasolopito o pepa fa'asalalau na ta'ua ai fo'i e na'o le ulua'i tausaga o le XX senituri na fa'ato'a muamua ai pepa meli, ma ata na pu'eina ma lolomi e le Vietnamese, na latou fa'aalia muamua i totonu Viatename, ma o mea masani o se seti o 20 postcards o loʻo faʻaalia ai le falelauasiga o PHAN CHAU TRINH16 in Saigon. I aso nei, o pepa fa'asalalau anamua e fesoasoani ia i tatou e malamalama ai ma fa'amalamalama lo tatou tala fa'asolopito i se tulaga fa'amaoni moni, ae maise le tala fa'asolopito o aso nei.

  Afaʻatatau i le Xua & Leai tusiata o le Asosi o Talafaasolopito a Vietnamese17, ona o tulaga eseese eseese, o le teuina e avea ma fa'amaumauga o ia ituaiga o kata meli atonu e le toe malosi ma tele e pei o le Falani – ae, e mafai lava ona maua i le aoina o le Aoga Falani i Sasa'e Mamao18 (Faletusi o Vietnam Social Sciences and Information Institute), ma i le Central Archives Organization19, faʻapea foʻi ma e mafai lava ona maua i latou i le aoina mai o tagata faʻapitoa.

  Ce uiga i la'u lava mataupu - o se tagata e aoina mai - ua ta'ua lo'u igoa e le Xua & Nay mekasini mo le sao i lea mea ma lea mea i le tele o faʻaaliga o kata meli mai Hanoi, Hue, Saikona i Itumalo i Saute pei o le Ben Tre20, Kien Giang21...

  The Xua & Leai tusiata na taʻua foi le mea moni o le faitau afe o kata meli i laʻu aoina na maua "fa'ailoga mate” ma laina o fuaiupu na tusia e i latou na auina atu – i le taimi muamua na latou tutu ai Indochina pe sa latou maua ma o lo'o nonofo pea Vietnam, Laos ma Cambodia ma sa auina atu ia pepa meli i tagata o lo latou aiga i totonu Falani, po'o se mea i isi atunuu fa'akolone Farani.

   To ia "fa'ailoga mate” ma o ia fuaiupu tusitusia ua faateleina ai le tau o pepa meli i le tele o taimi - i lalo o le vaaiga a le au aoina faapolofesa.

  Amo aʻu, o se tagata e aoina avanoa - o ai na te aoina i soʻo se taimi poʻo soʻo se mea e mafai ona maua ai ia pepa meli. O aʻu, i se taimi umi o loʻo nofo i totonu Saigon. Ou te faamemelo mo au lava i le ata o se atunuu mamalu. Ae, i le taimi nei, ou te moomoo lava o le Xua & Leai tusiata o le a faʻaauau pea ona fesoasoani ia te aʻu e aumaia i le talisapaia lautele o tagata lautele galuega taulima Vietnamese.

  Ti le Meleniuma o Thang Long22, o le puna o tala faasolopito, tusia ma tuu i luga o pepa sa i totonu uma Saina ma Nom (Tagata faʻasino) ma e mafai lava ona maua i le tele o faletusi a le au aoina. I le taimi nei, o pepa fa'asalalau o lo'o lolomi i luga o pepa malo e ala i le pu'eina o ata, fa'atasi ai ma upu, fuaiupu ma fa'amatalaga i tua, o lo'o avea fo'i ma puna o tala fa'asolopito - e ui lava o lo'o lata mai lava ma fou - na'o le tasi le seneturi - ae o lo'o iai fo'i. ua saofagā i le su'esu'ega fa'asolopito o Vietnam se vaega o le talafaasolopito e ala i ata.

   To lana ata - e pei ona i ai - e iai sona taua fa'asolopito, e aunoa ma le soloia ma le faasa'oina, e aunoa ma le kopiina, e aunoa ma le faapipiiina ma e aunoa ma le faapipiiina… E pei lava o Tagata pueata papalagi matauina ma pueina ata o itulagi o Amerika Latina i aso muamua a o nonofo ai pea ituaiga laiti iina - O ata na puʻeina o loʻo faʻaalia ai foʻi le olaga o le tele o faʻalapotopotoga faʻapitoa e fefaʻasoaaʻi o latou olaga ma tagata o le taulaga. vaomatua Indochinese i aai Vietnamese pei o le Hanoi, Saikona… aai sa ta’ua muamua Le Penina o Sasa'e23 – o igoa mamalu muamua na faailogaina se suiga malosi e foliga mai o le sola ese mai le Vaitau Tutotonu e laa atu i le vaitaimi o talafaasolopito.

Alalaupapa Doumer - Hanoi - holylandvietnamstudies.com
Hanoi Laumua – P. DOUMER Alalaupapa – Farani Indochina (Punavai: Vietnam i Anamua Taimi, PhD. HUNG NGUYEN MANH, Xua & Nay Magazine, 2010)

VAAI I LE ALO:
Upu Tomua Nr. 2: FA'ATUMUA O LE A'OSI o INDOCHINESE POSTCARDS.

FAAMATALAGA:
1: Aso. Polofesa HUNG NGUYEN MANH, Sa avea muamua ma Peresetene o Hong Bang University International, o le tusitala o Vietnam, Hanoi, Saigon… Postcards, o le na faavaeina le upega tafaʻilagi - nai lodiavietnamhoc.com, vietnamhoc.net, paialandvietnamstudies.com, holylandindochinecoloniale.com, Ma isi
2:… Faʻafouina…

FAAMATALAGA:
'Punavai: Vietnam i Taimi Anamua, NGUYEN MANH HUNG Fomaʻi i Talafaasolopito, Xua & Nay Mekasini, Thoi Dai Publishers, Hanoi, 2010.
O upusii uma, fa'amaufa'ailoga, mata'utia, lanu lanu ma fa'aalia ata fa'apipi'i ua fa'atulaga e Ban Tu Thu - nai lodiavietnamhoc.com.

BAN TU THU
09 / 2020

(Asiasi taimi 1,741, 1 asiasiga i aso nei)