Le GIAY Community o le 54 Ethnic group i Vietnam

Hits: 410

    O le GIAY e 54.002 le faitau aofaʻi o loʻo nofoia. I totonu Lao Cai1, Ha Giang2, Lai Chau3 ma Cao Bang4 Itumalo. O le GIAY e taʻua foi Nhang, Dang, Pau Thin, Cui Chu ma Xa. O le gagana GIAY e patino i le Tay-Tai 5 vaega.

    O lo'o fa'atinoina e le GIAY le fa'ato'aga o araisa i fa'ato'aga lomi. E le gata i lea, o le milpas o le nofoaga e atiaʻe ai faʻatoʻaga, maua ai tupe maua faaopoopo. O le GIAY o loʻo i tua le tele o pafalo mo le faʻamalosi, solofanua mo felauaiga, puaa ma moa.

    O alii GIAY e fai ofuvae, ofu pupuu ma pulou. E ofuina e tama'ita'i se 'ofu lima fa'amau fa'amau e fa'amau i lalo o le lima taumatau ma se ofuvae. Latou te fusi o latou lauulu i le ulu pe faʻaaoga se pulou. O uiga teuteu e masani ona vaaia i laei fafine, taga, aluga, pupuni ma lavalava o tamaiti.

   O nu'u GIAY e matua'i tumutumu, o nisi e ono iai le faitau selau o aiga. O tagata GIAY e masani ona nonofo i fale-i-nofoaga (i Ha Giang6 ma Cao Bang7) ma fale ua fausia i luga o le eleele (i Lao Cai 1 ma Lai Chau3). O le vaega tutotonu o le fale e aoga mo le taliaina o malo ma mo le tuʻuina o le fata faitaulaga o tuaa. E nonofo uma ulugalii i se tamai potu eseese.

    O tu ma aga faapeteriaka o le tulafono a aiga GIAY. E ave e tamaiti le igoa o le aiga o lo latou tama. O le aiga o se alii talavou o loo sailia se faaipoipoga mo le la tama. A uma le faaipoipoga e sau le faatoanofotane e nonofo ma le aiga o lana tane. Ae ui i lea, e lauiloa foi le nofo ai matrilocal. I aso ua mavae le faaipoipoga e ala i le “faoa faamalosi” sa faia faatasi ma le au faaipoipo ma le maliliega a lona aiga ina ua le gafatia e se alii talavou le faia o sauniga faaipoipo ma faaipoipoga.

    GIAY fafine o lo'o ma'itaga e tatau ona usita'i i tapu ma tatalo mo le fa'atamaina saogalemu. A atoa le masina o le pepe e faia se sauniga e logo ai tuaa o le fanau mai ma tatalo mo lo latou puipuiga. I le sauniga e tusi ai e le tagata soka i luga o se fasi ie mumu le fa'ailoga o le pepe. E fa'atalanoaina le horoscope mo le fa'aipoipoga a lē e ana ma lona falelauasiga mulimuli ane.

   E tusa ai ma manatu o le cosmogonic a GIAYS, o le atulaulau e aofia ai le lalolagi o tagata ola le lalolagi selesitila ma le lalolagi. Pe a oti se tagata, o se tu masani pe afai e faia ma le faaeteete falelauasiga ma falelauasiga, o le a aveina atu le ua maliu i le lagi. Nai lo o lea, o le a malaia i lalo o le lalolagi.

   I luga o le fata faitaulaga, o le GIAY e tapuai e le gata i o latou tuaa ae faapea foi genies o le umukuka, le lagi ma le lalolagi. Latou te tapuaʻi foʻi i le atua fafine o Fanau ma le agaga o le fale. O nisi aiga e tapuai i tuaa o le ava. O tuaa anamua e tapua'ia e fai ma saini leoleo.

   O measina faaleaganuu a le GIAY e tamaoaiga e aofia ai le tele o tala anamua, solo, faʻataʻitaʻiga, paso ma pese faʻaleaganuʻu. E tele tala e fa'amatala ai mea fa'alenatura. O nisi tala e faamatalaina faatasi ma pese (usu tala). Folksongs e ta'uta'ua i ituaiga eseese ma fati aemaise lava le fiafia i taito.

Giay fafine - keke Rom - holylandvietnamstudies.com
E fai e fafine GIAY keke Rom i Lao Cai (Punavai: VOV-lalolagi)

VAAI ATILI:
Le FAʻAFESEOTAIGA O 54 ETHNIC GROUPS i Vietnam - Vaega 1.
Le BA NA Community o le 54 Ethnic vaega i Vietnam.
O le BO Y Community o le 54 Ethnic groups i Vietnam.
O le BRAU Community of 54 Ethnic groups i Vietnam.
O le BRU-VAN KIEU Community of 54 Ethnic vaega i Vietnam.
O le CHO RO Community o le 54 Ethnic groups i Vietnam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo): CONG DONG 54 Dan toc Viet Nam - Phan 1.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi BA NA trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi BO Y trong Cong dong 54 Ma toc an o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi BRAU trong Cong dong 54 Dan toc an o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi BRU-VAN KIEU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi CHO RO trong Cong dong 54 Dan toc an o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi CHAM trong Cong dong 54 Dan toc an o Vietnam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi CHU RU trong Cong dong 54 Ma toc an o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi CHUT trong Cong dong 54 Dan toc an o Vietnam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi CONG trong Cong dong 54 Dan toc an o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi DAO trong Cong dong 54 Dan toc an o Viet Nam.
◊ Faʻamatalaga Vietnamese (vi-VersiGoo) ma le upega tafailagi-leo:  Nguoi GIAY trong Cong dong 54 Ma toc an o Viet Nam.
◊ ma isi

BAN TU THU
06 / 2020

FAAMATALAGA:
1 :… Faʻafouina…

FAAMATALAGA:
'Punavai & Ata:  54 Vaega a Tagata i Vietnam, Thong Tan Publishers, 2008.
◊ O upusii uma ma tusitusiga faʻamau na faʻatulaga e Ban Tu Thu - nai lodiavietnamhoc.com

(Asiasi taimi 1,193, 1 asiasiga i aso nei)