TULAFONO ma ARTS o le taimi - 15 seneturi

Hits: 563

Polofesa TAN, HA VAN

    Faatasi ai ma agafesootai i le 15th seneturi, o aganuu ma tusiata na mafai ona atiaʻe. Le Lam Tama1 fouvalega ma le mulimuli ane faasaolotoina o le atunuu musuia le tusitusiga fatufatuga o Nguyen Trai's2 Binh Ngo Dai Cao (Folafolaga e uiga ile Faʻaolaina o le Ming). Na sosoʻo lea ma Lea le Tan's3 Xuong Giang Phu (Ode i le Xuong River - o le vaaiga o se taua tele faasaga i Ming); Nguyen Mong Tuan's4 Lam Tama Giai Khi Phu (Ode i le Salutary Air o Mount Lam Son) ma Nghia Ky Phu (Oe i le Fuʻa o le Faʻamasinoga), faʻapea foi ma le tele o isi galuega. Tupu Le Thanh Tong5 sa ia filifilia foi le autu lava e tasi i lana Phu Lam Atalii.

  Le Thanh Tong5, king-cum-solo, sa tele se sao i le atinaʻe faʻaleaganuʻu. Na ia faavaeina Tao Ieni6, o se aiga tusitusiga. O le toʻa 28 o tagata sa faʻatusaina e 28 fetu i le lagi, ma na talitonuina le saʻiliga o le tele o solo solo. Lolomi tusitusiga i le gagana Vietnamese valaauina nom7, faʻavae i luga o Saina ideograms. Sa faʻaaogaina le tusitusiga i le tele o tusitusiga tetele e aofia ai le Quoc Am O Lo Ma popo (Aoina o solo i le National Language) e Nguyen Trai 7 ma Hong Duc Quoc Am O Lau Tap, o se aoina o le sili atu ma le tolu selau solo.

   O le Confucianism sa malosi tele lona aafiaga, i tusitusiga ma tusiata. I le aluga o seneturi, na o nai malumalu Buddha ma stupas na fausiaina, ae o taumafaiga na taulai i le faʻatulagaina i Thang Long8 i le faʻaaloalo ia Confucius, na toe fausia i se fua tele atu ma o fale talitutusa tutusa na faʻatuina i le tele o isi vaega o le atunuʻu.

     O tupu o O le faʻatoʻaga9 sa naunau uma e faʻaopopo fale fou i le laumua o le atunuʻu. O maota o Kinh Tuini10, Pe mafai Chinh11 ma Van Tho12 na faatonuina e Le Loi13 i 1428. O i latou nei na faʻatasi ma Hoi Anh14, Mafai Ona Tumau15, Tucmg Quang16, Kim Nonogatupe17, Thuy Ngoc18 ma isi fale matagofie.

    I le itu i saute o le taulaga na faʻatuina ai ni lapoʻa. Faatasi ai ma Nam Giao19 ma Xa Tac20, lea sa masani lava ona faia sauniga faalelotu e faamamalu ai le lagi, lalolagi. Le tele o oloa o le 15th seneturi faatagata o loo tumau ai i aso nei o maa tanu faatagata o tagata ma meaola. E masani lava laʻititi, faʻataʻamilomilo laʻititi ma le maua se lalelei, olaga faʻapitoa uiga e faʻatusa mai ai faʻatagata i lalo o le Ly ma le Tran faigamalo. O nisi o galuega faʻatagata, pei o malaga mai maʻa maa na teuteuina i tarako, na avea ma mea taua tele i le taimi na fausia ai. Le dragons, pei o mea i Kinh Tuini (Fale Potu) i totonu Ha Noi 'olo, e matua ese lava mai i latou na vaneina i lalo o le Ly ma le Tran19. E tele mata o loʻo tauʻai, peʻa ua ufitia ai, ma suli pito i tua, ma ua ufiufi i se tulaga sili atu ona faʻamataʻu, ma le tasi o vae ua faʻatuina e uʻu le 'ava. I se tulaga lautele, Le tarako20 vaai isoa sauniga ma o lea, maumaututu.

   Ceramics, i le isi itu, uluola i lalo o le O le faʻatoʻaga. O le taua faapitoa o le folasaga o lanumoana pupula ma le tele o ituaiga o teuteuga motif - ao, tarako, phoenixes, chrysanthemums, shrimps, crabs, lotus ma lemoni fugalaʻau - na tosoina i pupuni eseese i luga o le paepae tua. O le uiga faigata sasa o le togavao na maua ai le iʻuga mulimuli i le maualuga tulaga faʻatulaga ata.

O le 15,h seneturi ua iloga se vaevaega vaʻai i faʻafiafiaga vaʻaia. I totonu o le faamasinoga, na puleaina e le tulafono ma avea ma aga masani ma stereotypical.

   Le faatosinaga a le Ming21 na lagona malosi i le faamasinoga. I le taimi nei, faʻafiafiaga lauiloa - tuong (sauniga masani), talofa (lauiloa opera) ma na faʻaauau le faʻafiafiaga tagata lautele i musika.

    Na faia ma le loto i ai le faʻamasinoga e taumafai e faʻaitiitia ituaiga faʻafiafiaga taʻutaʻua. Tupu Le Tai Tong5 i le 1437 faasaina kalaka mai Thai Mieu22, le malumalu faʻapaia mo le tapuaiga a ona tuaa. Tupu Le Nhan Tong23, ina ua ia asia le feiloaiga i Lam Kinh i le 1448, sa faʻafeiloaʻia e se vaega o aliʻi ma tamaʻitaʻi na faia se siva e faʻaigoaina Rt Ren24 lea na latou faʻafoliga ai e pikiina fugalaʻau ma lalaga ai i pale. I le taimi o le siva, o le faaili na kolosi o latou vae ma faapea ai ona tuuaia i le mataga e auauna a le tupu.

   E ui i tulafono uma ma tulafono faatonutonu, lauiloa ituaiga o faʻafiafiaga atiaʻe unabated.

FAAMATALAGA:
Lam Tama … Faʻafouina…

BAN TU THU
5. 2020

FAAMATALAGA:
'Punavai: Le Faia o Vietnam. Ha Van Tan. thegioipublishers.vn, 2018. Ata; wikimapia.org.
◊ O faʻaupuga uma ma ata foliga sepia ua uma ona setiina e BAN TU THU - nai lo o lediavietnamhoc.com.

(Asiasi taimi 2,011, 1 asiasiga i aso nei)