Le THREE-BAG OGRE – O le “Hitch Hike Passenger”

Hits: 28

      In le fa'atulagaina o le fa'asologa fa'asolopito, le tele o tulagavae fa'atosina ua tuua i tua ma le taimi. Faatasi ai ma nei mea, e tusa ai ma punaoa faʻamaumauga, o le Tolu-taga ogreO tulaga lapopoa o vae na mafai ona iloa lelei. Sa malaga mai o ia i le afa atoa o le malaga a le atunuu le Tutotonu i le itu i Saute. Peitai! E tusa ai ma se isi tala faasolopito, na ia “faimalaga"Mai Alu atu Cong i Hue.

      The Tolu-Ao Ogre sa tu mo sina taimi le laueleele o Saikona e foliga mai e aoina fatu lelei pe a faatusatusa i penina na tuʻu i totonu o taga e tolu - faʻatusa "tolu ato saito lapopoa e tolu ” – o le Tolu-Ao Ogre  na fa'aogaina nei fatu fatu e lulu ai i luga o fanua tetele i le Itumalo e ono of le eria i Saute.

      Otoe, o le tala lea ua faaulutalaina: le Tolu-Ao Ogre as sili sili Trung Dinh (3), o le tusitala lea, i lana malaga i le fanua Hue Citadel, na matauina: “…Le agalelei ma le agalelei Tolu-Ao Ogre sa alofagia e tagata, aemaise lava tamaiti, aua sa masani ona ia avatu ia i latou keke, taaalo ma tausia i latou... O ia o se monike faamaoni ma amio lelei. O lana 'ava pupuni fa'atasi ai ma lana amoina o ni ato na fa'aali ai le fe'ai ma fa'aaoga e tagata lona ata e fa'amata'u ai tamaiti...".

       Eaemaise, i O se nuu o Cuu, na tuuina mai e se tagata ao aoina nisi faamatalaga: “… Dai Cang Shrine – o se nofoaga uiga ese… sa i ai se tagata o lo o ave ni ato e tolu; sa masani ai o ia aisi mo ni meaai; ina ua oo i le po, ona toe foi lea o ia i le malumalu e moe ai. I lona taunuu mai, sa masani ona pipii atu tamaiti ia te ia ma taaalo ma ia… Sa ia tuu foi i totonu o ana ato ma ave solo. Na alofa tagata uma ia te ia. ”….

      Such puna tala faasolopito o faamatalaga ua matua manaia! Ae ui i lea, o Mr. Ogre e tolu ua i ai se isi uiga ofoofogia, o lona uiga, sa ia te ia se “talaʻaga” olaga e tusa ai ma se faamoemoega uiga ese-faalelalolagi ma faavae! Ae ui i lea, e masani lava i se olaga faʻafefe o tagata i le E ono Itumalo Fanua i Saute. O Mr. HENRY OGER, o se tagata su'esu'e i Sasa'e na fa'aalia lenei tagata i lana ata olaola fa'atasi ma le fa'asologa lona lua. O le Tolu-Ao Ogre foliga mai e pei o se tagata lauiloa na tafe mai i sootaga vavalalata ma Vietnam tala'aga mai toga i Matu.

      The Tolu-Ao Ogre ua avea ma "afa-atua, afa-tagata”; ae o le "tagata"vaega e sili atu pe itiiti ifo"tiapolo” uiga. O lona uiga: I le va o “tagata moni"Ma le"tiapolo moni"Ma le"agaga paia” sa iai le tuaoi.

       Wo le a tu'uina atu nisi fa'amatalaga pe a uma a matou su'esu'ega e fa'apea: “I totonu o tagata i Saute, sa i ai "o le Ogre ato tolu“aiga.” O le “Ogre e tolu, e iva taliga, sefululua mata”. O ai lea tagata? Pe o ia o se aitu po o se tiapolo? Po o ia o se “tagata faalelalolagi ma mata faalelalolagi”. O ia o Mr. PHAM DANG HUNG.

    PHAM ĐANG HUNG (1764-1825) sa malaga faatasi ma lona tama i le “.malaga i Saute"Mai Talofa ua leva. Sa lauiloa o ia i le itu i saute i le 18th-19th seneturi. I luga o le latou auala femalagaaʻi, na o atu ai lona aiga i le Saigon-Gia Dinh eria o se “pasese sopo”. Ona latou siitia atu lea i Alu atu Cong ma nofo ai iina. O ia o se "e poto i faatufugaga ma lima”, poto ma amio lelei – le tamā o le Masiofo-tina TU DU, (le faletua o le tupu THIEU TRI) – le masiofo tina. Po o fea lava e alu i ai, na te aveina pea ma ia "ni taga”, o lo’o i ai ituaiga fatu uma e tufa atu i tagata matitiva ina ia mafai ai ona fa’amautu o latou olaga mautu.

     To ana taga e tolu o le tolu "fale-teu oloa saito feaveai", lea na afua mai i le manatu o le fausiaina"pisinisi fa'atasi” i nu’u ma nu’u ina ia fa’amalo ai tagata matitiva ina ne’i fa’aleagaina a latou fa’ato’aga; peitai, sa faaalia e le tupu lona le fiafia. Faatasi ai ma ona foliga umi ma le lapopoa o se tagata lima, na manatu ai o ia e foliga ese e pei o se vaneina laupapa. Mr"E tolu ato o le Ogre” sa le gata ina lauiloa i le Mekong Delta (I.12), sa lauiloa foʻi o ia i tua i le fanua laugatasi i mātū. lana "tolu taga” e le o toe uiga e pei o taga o loo i ai fatu e ala i le ata, ae o lona uiga foi o taga e pue ai tamaiti.

    Tua avea lona tagata lauiloa ma oa o tusitusiga o talatuu na tuuina mai e le galuega a HENRY OGER (4) – le Tagata su'esu'e Farani i Sasa'e na nofo i Hanoi i tausaga 1908-1909. O le ata o lenei tagata tulaga ese na tuuina atu i lana fafie ma ni tusitusiga faatemokalasi se tolu: “Ong Ba Bi". galuega a Oger sa tuuina atu i le galuega ua faaulutalaina “Ata o Viet-nam i le amataga o le 20 senituri” (5). Aemaise lava, o lenei autu ua avea ma suʻesuʻega Ph.D "Le Talafaasolopito o Aganuu"(6).

    Te galue o ia"O Faiga a Tagata An Nam” e aofia ai le 4.577 ata vane fafie ua tusia i le vae Tusia Saina-Demotic saunia e HENRY OGER, a Tagata su'esu'e Farani i Sasa'e i le faaiuga o le 19 senituri. Sa lauiloa lenei mea o le auala fa'apitoa. O mea uma e faʻamoemoe i le fausiaina o se faila i luga le olaga faaletino ma le faaleagaga ma le mafaufau of tagata Vietnamese.

      Mr. E tolu ato o le Ogre e moni lava o se ata fa'aoga i le avanoa fa'aleaganu'u e le gata i totonu Viatename ae faapea foi i tagata i le lalolagi atoa.

       To ia sauʻai ma manu feʻaveaʻi le vasega tagata i le lalolagi phonological avanoa e Viatename ua mitiia i luga o le Silk Road...

FAAMATALAGA :

1. Ina ua uma VUONG HONG SEN – Saigon Anamua – Fale Lomitusi a Dong Nai 2004 – itulau 60 – 61.
2.  Ina ua uma THAI LOC - Le susunuina o Thien Mu Pagoda (Vaega 1) Tuoi Tre Aso Sa 7/8/2016 (Page 13).
3. E tusa ai ma le saunoaga a Mr. THAI LOC, “O Mr Bugbear o Trung Dinh Monk" (United mulimuli), Autalavou, aso 10-8-2016.
4. HENRI OGER – Technique du Peuple Annamite (Tau mai ia An Nam) – HENRI OGER – Techniques du peuple Anamite.
5. NGUYEN MANH HUNG – Tusitala o le amataga o le 20 seneturi.
6. NGUYEN MANH HUNG – sosaiete a Viet Nam i le faaiuga o le 19 seneturi ma le amataga o le 20 seneturi – Ph.D Su'esu'ega i Talafa'asolopito o Aganu'u - tu'uina atu i le Faculty of History - Hanoi Comprehensive University - Lea ua ta'ua The Social Science University.


BAN TU THU
3 / 2024

(Asiasi taimi 16, 1 asiasiga i aso nei)