O se tala puupuu o VIETNAMESE WRITING - Fuaiupu 2

Hits: 2549

Donny Trương1
Aoga Faʻatagata i le Iunivesite o George Mason

… Faʻaauau mo le vaega 1

LE ALAPAPETA

    Le faʻa-Latina masani Vietnamese alafapeta e aofia ai tusi e luasefulu-iva: sefulu fitu consonants ma sefulu ma le lua vowels. Vagana ai fjw, ma z, luasefulu-lua tusi e sau mai le alafapeta Roma. O tusi e fitu ua suia ăâđêôơ, ma ư. E pei o le Igilisi, o le poloaiga e mulimulitai i le faasologa o faʻamaufaʻailoga Roma. O tusi e iai faʻamaufaʻailoga e mulimuli mai pe a leai ni tusi. O lesi foi mea, a muamua muamua ă ma d muamua muamua đ. O faʻasalaga nei e aʻoaʻoina i aʻoga.

Faʻamaufaʻasalaga Latina Latino Latino-Latino - tapulandvietnamstudies.com
Le alafaʻamaufaʻaiga Eleni o le Vietnamese

TUSI MA TALA FAATINO

     Vietnamese o loʻo i ai se numera tele o mataʻitusi ma faailoga faʻamaufaʻailoga e faʻaalia ai tonal distinctions. Le faasologa o leo faʻailoga e eseese, ae o le taatele o le NguyĐìn Đình HòaFaiga Faʻavae: leo le amanaiaina (au), aute (Ua amata), tuugamau (Huyen), matau luga (hi), tilde (au), Ma lalo ifo (Nặng). Talu ai ona o le tusitusi o se vaega taua i le eseeseina o leo, e mafai ona fai e vowel taitasi se faailoga se tasi pe lua. O mea nei 134 tusi (sili ma laʻititi) faʻaalia mea uma e mafai ona faia i tusitusiga faʻapitoa i Vietnamese.

pine faʻamaonia vietnamese - holylandvietnamstudies.com
Vietnamese faailoga tusitusi

FUAFUAGA LELEI

    E pei ona faaalia i le alafapeta, o le Vietnamese tusitusi tusi faaaogaina fitu tusi na suia. E fa na vavaeeseina faailoga faailoga tusi: ăâê, ma ô. E toatolu ni faailoga tusi fesootai: đơ, ma ư. O lenei mataupu o loʻo tuʻuina mai ai nisi auiliiliga o tusi na faʻaleleia.

Vietnamese faailoga tusi - tapulandvietnamstudies.com
Vietnamese faailoga tusitusi

LETAII Â

    le â ua i ai se mea e tuu i luga o le tusi a. O le a-circumflex e mafai ona faia se faʻaopoopoga aute ( Tata ), tuugamau ( Fu ), matau luga ( ), tilde ( faʻaauau ), po o lalo ifo ( se ). I Vietnamese, o loʻo faʻaaogaina foi se faʻavasegaina o le ufiufi eê ) ma oô ).

LELEI Đ

    le đ e i ai se kolisi paʻu e ala i le tusi d. le đ o se faʻatagaga muamua-naʻo. O le pito i luga Đ ei ai se 'ie faʻavave i le ogatotonu o le maualuga o le maualuga o le tusi D. Le pito maualalo đ ei ai le paʻu e faʻatotonu i le va o le tuputaga ma le x-maualuga o le tusi d.

LETITI Ê

    le ê ua i ai se mea e tuu i luga o le tusi e. O le e-cirflex e mafai ona faia i luga o se faʻaopoopoga faʻaopoopoga ( e ), tuugamau ( Tikia ), matau luga ( e tilde ( e ), poʻo lalo ifo ( ). I Vietnamese, o loʻo faʻaaogaina foi se faʻavasegaina o le ufiufi aâ ) ma oô ).

LELEI Ô

    le ô ua i ai se mea e tuu i luga o le tusi o. O-cirflex e mafai ona faia i luga o se faʻaopoopoga faʻaopoopoga ( VAEGA ), tuugamau ( o ), matau luga ( o tilde ( ỗi ), poʻo lalo ifo ( o ). I Vietnamese, o loʻo faʻaaogaina foi se faʻavasegaina o le ufiufi aâ ) ma eê ).

TUSI Ơ

    le ơ ei ai se pu e faʻapipiʻi ma faʻaoga i le taumatau o le tusi o. O le pu-pu e mafai ona ave i luga o se mea faʻapitoa ( ñ ), tuugamau ( δ ), matau luga ( o tilde ( o ), poʻo lalo ifo ( o ). I Vietnamese, e faʻaaogaina foi se pu uư ).

TUSI Ü

    le ư ei ai se pu e faʻapipiʻi ma faʻaoga i le taumatau o le tusi u. O le u-pu e mafai ona ave i luga o se faʻaopoopoga mea faʻapitoa ( L ), tuugamau ( L ), matau luga ( tilde ( aʻao ), poʻo lalo ifo ( Samoa ). I Vietnamese, e faʻaaogaina foi se pu oơ ).

Vietnamese faailoga tusi - tapulandvietnamstudies.com
Vietnamese faailoga tusitusi

TAITAI TONE

     Vietnamese o se gagana tonal. O faʻamatalaga e faʻaaogaina e faʻavasegaina ai ni leo taua se ono: "tulaga"(au), "ita-ita"(sắc), "ogaoga-faaitiitia"(sola eseTikia), "lamolemole-siitiahmaualuga, "pusa-siʻi aʻe"(au), ma "pusa-mamafa"(n.ng). I se tusitusiga, e tasi le leo o loʻo faʻatusalia e le faʻamaonia (a), e fa o loʻo faʻaalia i tusi faʻamaonia ua faailogaina a tautau ( áàse, ma ã ), ma le tasi e makaina i se togi i lalo o se vowel ( tuai ). Sei tatou talepeina nei tagata leo faʻailoga.

SAUNIA

    Se leo e le amanaia (au) e leai se faʻailoga. O lona pitch e sau mai le ogatotonu i le maualuga-ogatotonu.

AUA

     An aute (dắu sắc) o se faʻasalalauga faʻapitoa e tuʻuina i luga o faʻailoga: áéíóú, ma ý. O se mea laititi, e amata mai i se pito laʻititi ma faʻatapulaʻa lautele, o lona uiga o se maualuga maualuga maualuga. E tatau ona tulaʻi i luga agai i le taumatau o le amio faavae ( á ) e aunoa ma le pau. Pe a tuʻufaʻatasia, e tatau ona faʻatulaga manino mai se isi faailoga ( TataeVAEGAñ, po o L ).

MATUIĀ

  A tuugamau (dfaapena foi) o se siʻosiʻomaga i tua o le pito i tua o loʻo i luga o faʻailoga: àèìòù, ma Faʻafou. O se tuugamau, lea e amata mai i le lautele ma pito i lalo i se tulaga vaapiapi, o lona uiga o se tulaga maualalo. E tatau ona tulaʻi i luga agai i le agavale o le amio faavae ( à ) e aunoa ma le pau. Pe a tuʻufaʻatasia, e tatau ona faʻatulaga manino mai se isi faailoga ( seFuTikiaoδ, po o L ).

SAUNIA LEA

    O se matau i luga (dfaapena foi) o se faailoga o le leo lea e tutusa ma se fesili e leai se aofaʻi e tuʻuina i vowel: setaʻalogaoumaualugać, ma Y. O lona uiga o le vaeluagalemu o le pa'ū. Pe a tuʻufaʻatasia, e tatau ona faʻatulaga manino mai se isi faailoga ( seeoo, po o ).

FILEMU

    A tilde (dấu ngã) o se faʻasalaga i luga o fetalaiga: ãαĩõũ, po o Nii. O lona uiga o se maualuga maualuga maualuga. Pe a tuʻufaʻatasia, e tatau ona faʻatulaga manino mai se isi faailoga ( sefaʻaauaueỗio, po o aʻao ).

MALAMALAMA

     An lalo ifo (dOe o le aofa) o se togi tuʻu i lalo o vowel: tuaiuoeiau, ma Y. O lona uiga o se paʻu pa'ū maualalo ma e tatau ona tuʻuina manino i lalo o le laina faʻavae.

… Faʻaauau i le vaega 3…

BAN TU THU
01 / 2020

FAAMATALAGA:
1: E uiga i le tusitala: Donny Trương o se mamanu ma se naunautaiga mo le tusiga ma le upega tafaʻilagi. Na ia mauaina lona matai o le faatufugaga i le mamanu ata mai le Aoga o Faatufugaga i le Iunivesite a George Mason. O Ia foi o le tusitala o Faʻasologa o Tomai Upega Taʻiala.
◊ Ua faʻatulaga e Ban Tu Thu ni upu faʻamalie ma ata sepia - nai lodiavietnamhoc.com

VAAI ATILI:
O se tala puupuu o VIETNAMESE WRITING - Fuaiupu 1
O se tala puupuu o VIETNAMESE WRITING - Fuaiupu 3
◊ ma isi

(Asiasi taimi 8,104, 1 asiasiga i aso nei)