SUʻESUʻEGA TUSI O VIETNAMESE MARTIAL ARTS - Vaega 1

Hits: 451

HUNG NGUYEN MANH

1. FAATOMUAGA

1.1. Talaʻaga na tuua ai matou ma manatua ma matou teuina i matou mafaufau nai lo le puʻeina o mea e pei o tusi. O le mafaufau o le tagata e matua faʻalavelave lava ma faigofie ona mou ese atu mea e manatua. Talafaʻasolopito o le tuanaʻi ma o le tuanaʻi e faigofie ona oti pe mou atu foi. O le toe faʻaleleia o taimi ua tuanaʻi, o le au tusitala o tala faasolopito, tagata faʻaleaganuu, tagata suesue i toegamea, ma tagata atamamai o tusitusiga a le nuu na o latou faalagolago i nofoaga o toega o eleele, tuugamau, ma maa maa. O faʻamaoniga ia e leʻi soloiesea e le efuefu o taimi.

       E leʻi iai se masani a le au atamamai i mea tau martial o le tusitusi o tusi i maa maa, togavao, ofe, poʻo pepa e pei ona faia e tagata atamamai i tusitusiga. O tagata atamamai i mea taua sa iai le masani o le tautala poʻo le faʻaaogaina o pese e fesiitaʻi ai faʻamatalaga, faʻaaogaina o taga ma taga e faʻamatala ai o latou manatu. O nei upu tautala, pese, taga, taga, taga,…, e pei lava o se savili, tafetafea atu i taimi ua tuanaʻi ma mou atu.

1.2  Aʻo toe faʻafoʻisia le suʻesuʻega o talafaasolopito o martial arts, sa le faʻalogo tagata tusitala faasolopito ona latou te le mafai ona faʻaputuina punaoa ua taʻua i luga e avea o se faavae mo suʻesuʻega ma teori. O ata, gaioiga, ma fatuga i le talafaasolopito o le olaga anamua e le mafai ona tusia e pei o lenei taimi o le saienisi faaonaponei. O ata ma ata o ni faʻamaoniga taua i le faagasologa o le toe faʻaleleia o suʻesuʻega o matāʻupu tau martial arts. O le mea e lelei ai, i le 1908-1909, sa i ai se Henry Oger, o se paionia o suesuega suesue, faauu mai le Sorbonne University, Paris. Faatasi ai ma le faamatalaga mai ia Albert Sarraut, na alu ai o ia i Hanoi e faatino le suesuega i "Luka thuật của người O le igoa"(Faʻaaogaina o tagata o le Nam Nam), e faʻaaoga ai metotia faʻapitoa faitau suʻesuʻe. Talu mai lena taimi, na ia tusia le tele o olaga masani o Viatename, olaga masani, ola faaletino, olaga faalemafaufau, ola faaleagaga, ..., ia fatuina se tuufaatasiga o 4,577 ata ma Han Nom (Igoa Saina ma uiga masani Vietnamese) ma faʻamatalaga Farani.

        E aofia ai i totonu ia ata ata o martial arts lea e mafai ona tatou faʻaogaina e avea ma mea e toe faʻaleleia ai le suʻesuʻega o matata1 (Ata 1).

        I nei aso, o le a se mea e mafai ona tatou faia e suʻe ai se nofoaga mo martial arts i le taimi nei ?!

2. SAILIA O SE POTO MO MARTIAL ARTS

2.1. E le lava le faʻamautinoaina e tuʻuina ai le suʻesuʻeina o martial arts faʻatasi ai ma le social science ma humanities o se tuaoi lala o tusitusiga. O le mea lea, o se mataupu aoaoina mo bachelors sili i martial arts e le aoga le mafaufauina i aʻoga maualuga.

2.2. Ae peitaʻi, afai o le faia o suʻesuʻega faʻatautau faʻatasi ma aʻoaʻoga faʻale-tino ma faʻamalamalamaina i taʻaloga, o lona uiga tatou te manatu faatauvaa i lana matafaioi. Ae ui i lea, o lenei nofoaga, o le suʻesuʻeina o matata martial ua i ai se sulufaiga e ola ai i le taimi nei. E le na o le taufaaleaga faʻatauvaga, tauvaga, tauvaga i mama, i taʻaloga, taʻaloga taʻaloga, poʻo luga o le matafaga (pei o le fusuaga, soka, volipolo matafaga,…). E le gata i lea, o martial arts e le naʻo ni faʻamalositino e pei o le tamoʻe, aau, afeleti,… E ui lava o aso nei, ua tuʻuina e le au faʻatulagaina o le Olimipeka le au fitafita i le lisi o tauvaga (Pencak Silat, Vovinam, Judo, Taekwondo, martial arts,…).

2.3. E mafai ona avea le suʻesuʻeina o taʻavale martial e faʻapitoa i totonu o pisinisi faʻafiafiaga pe leai? E mafai e le 'au taʻavale ona avea o se tasi, o le toʻalua, poʻo se tusiata i luga o le tulaga mo tagata tafafao maimoa, o loʻo faia i taʻaloga masani e avea ai ma tagata tomai faapitoa i matai. Pe e tatau ona togafitia e le au martial masani?

2.4. Tatau ona suʻesuʻeina le taua o ni aʻoaʻoga a le militeri? E manino lava, o loʻo iai ana 'au, faʻalapotopotoga, taʻitaʻi, ma e maise tusi lesona a le militeri na saunia e Ton Vo Tu (ōmea) ma Tran Hung Dao (Viatename).

2.5. Afai e leai, o lona uiga o le suʻesuʻeina o le taua e tatau ona vaʻaia o se suʻesuʻega o meatau!2 (Ata 2)

2.6. Suesue i martial arts3 (Ata 3.4) ua manatu o se paranesi o le faasaienisi faaupufai ona e le manaomia e le faasaienisi faaupufai ni togafiti ma manatu ae o martial arts e faoa faamalosi le pule. I le vaitaimi o le tautotogo ma le taumalulu o Saina, le malo Roma, vaitaimi o le Vaegaau Aoao (Iapani), Vaitaimi o Edo, Vietminh o Vietnam (faʻaaogaina o popo lapoa), martial arts na faʻalavelave i totonu o le faʻalapotopotoga, sosaiete faʻalilolilo,…, mai le vaitaimi o le senituri e oʻo atu i ona po nei.

… Faaauau i le Vaega 2…

VAAI ATILI:
SUʻESUʻEGA TUSI O VIETNAMESE MARTIAL ARTS - Vaega 2

BAN TU THU
11 / 2019

(Asiasi taimi 2,341, 1 asiasiga i aso nei)