O LE TULAGA O LE MATUA O LE KOTA - Vaega 3

Hits: 478

HUNG NGUYEN MANH ¹

… Faʻaauau mo le vaega 2:

     Aisea e tolu pulou, lua mo alii ma le tasi mo se fafine?

   Fai mai se tala tuai, o le tala i le Umukuka Atua aofia ai tolu tagata, lua alii ma se fafine. Sa i ai, i aso anamua, se ulugalii sa fai ma ulugaliʻi. sa tigaina le tane i se maʻi e pei foi le lepela, ae o lona toalua o se tamaitai agamalu ma amio mama lea sa galue malosi e tausi lona toalua maʻi. O le alofa tele i lana ava, na fautuaina ai e le tane lona alu ese mai ia te ia, ae o le mea moni sa musu e faalogo ia te ia. Na ula le tane ma otegia o ia, ae na musu e alu ese. O le tasi aso na tupu ai se tagata aisi e sau e fesili mo ni meaalofa; i le avea ai ma se tamaitai amio mama, le ava tuuina atu ia te ia se tupe ma araisa. I le vaai atu i lena mea, na manatu le tane i se auala e tuli ese lona toalua. Na ia faia se tuuaiga sese faasaga i lona toʻalua, ma molia o ia ona o lona ita tele i le tagata aisi na ia tuuina atu tupe ma araisa. Ua feita ma le toʻatamaʻi ma o se tagata ua afaina i se faiga le tonu, na alu le faletua i le vaitafe e pule i le ola. O le tagata aisi na sau i luga i le taimi tonu na ia oso ai i le vaitafe, o lea na ia faanatinati e mulimuli ma laveai ia te ia. Na iloa e le fafine, o lona matua le tonu lea e faigata ona faamaonia, na ia faamavae ia te ia lava e mulimuli i lana faaola.

     I le tuua na o ia ma le mauaina uma le fesoasoani, sa tatau ona fealuaʻi le tane e faʻatoga atu. I se tasi aso, a o feoaʻi solo, na sau ai o ia i se fale e aisi ma feiloaʻi ma lona toʻalua muamua o le na avatua ia te ia tupe ma araisa. O le taimi lava na ia vaʻaia ai lona toʻalua, na ia faʻataʻalise loa na sola ese. I se taimi puupuu mulimuli ane, na ia feiloai ai ma se afi mu tele i autafa o le auala, ma i lona le fiafia, na ia oso atu ai i totonu o le afi e pule i le ola. Na iloa lelei e le faletua, o le tamaloa sa avea ma ana tane muamua, ona ia taumafai ai lea e leʻi taofia ia, ona ia le mafai lea ona ia oso atu foi i totonu o le afi lava lea e fasioti ia lava. I le mauaina o ia ua maliu i totonu o le afi, na oso ai foi le tane fou i totonu o le afi e oti ai.

    O nei aso, i nuʻu i tua, o loʻo matauina pea e nisi aiga le tu masani o le faʻataʻitaʻiina o le taupega ua taua “Lau Susuga Stove'', O le faʻatasi i le tausaga, latou te faʻataʻitaʻia se ogaumu omea ma vae e tolu mo kuka kuka. I le iʻuga o tausaga taʻitasi, e masani na latou suia le tuai "Lau Susuga Stove”Pei o le tausaga atoa o kuka, o vae o ogaumu tuai na faʻaaogaina e liliu gase. Sa latou lafoina le ogaumu tuai i vaituloto po o vaituloto o nofoaga mama e aloese ai mai le mea na latou taʻua “umukuka faalavelave", E pei ona latou talitonu, afai o nisi tagata i o latou aiga e tigaina i mata ma e le mafai ona faʻamaloloina, o lona uiga, e tatau ona i ai se mea le mama pe eleelea i totonu o latou umukuka. I le mafatia mai “umukuka faalavelave", O tagata e masani ona salu e tapena a latou umukuka, ma e i ai taimi, latou te fauina a latou umukuka agaʻi atu i nisi itu, ma mulimuli ane, fai taulaga i le"Lau Susuga Stove”. Ile taulaga, e tele aiga e faaaoga uʻamea uila, aʻo i taulaga, e masani ona faaaoga e tagata ogaumu uʻamea poʻo tisiketi. Peitai, o le tu ma aga o le tapuai i le Umukuka Atua i le 23^rd o loʻo tupu pea le masina lona 12 i le masina, i nuu, faapea foi i taulaga.

    Tagaʻi i le ata numera 105, e mafai ona tatou iloa o le O Le CôngLe fata faitaulaga - e ui lava o se fata faigofie ae o le tele, e le laʻititi laititi ma foliga e maoaʻe. O lenei ata ua na o sina tamai matata, e le lava e faʻatagaina ai tatou e vaʻai i se tamaʻi fata i luga o le fata ma o loʻo uuina ni atigi aga masani e tolu. Peitai, i le ata The Umukuka Atua (Fig.2) ua matou vaʻai e tolu fata laiti i luga o le fata faitaulaga.

    I le itu taumatau o le fata faitaulaga o loʻo iai ni fagu uʻu e tolu, ma i le itu tauagavale o loʻo iai ni pea seevae paʻu (?). I le ogatotonu o le fata faitaulaga o se lapoʻa lapoʻa ma maualuga atu, tatou te mafaufau pe na faʻaaogaina e faʻaali ai se kapisi (?). Tatou toe foʻi i le mea moni, i nisi nofoaga, tagata e oʻo lava i luga o le O Le Công'fata faitaulaga, faʻatasi ai ma le laulau, se seti e tolu pulou faʻatasi ma le fuafuaina tulaga ma lanu e tusa ai ma mea e lima. O le pulou fafine samasama o loʻo tuʻuina i le ogatotonu ma o pulou e lanu uliuli e lua na tuʻu i ona itu e lua. I isi nofoaga, tagata na o le tasi o le tane pulou teuteu i apaau ma apaau i itu uma e lua faatasi ai ma se pea seevae seevae.

    O loʻo i ai foʻi nofoaga e tuʻu ai e tagata le seti o pulou i luga o le pepa pepa ma o pulou uma e o faʻatasi mai ma se ofu faʻaofuofu ma se pea seevae faʻaofuofu, o loʻo faʻaalia foi i luga o le pepa tulaga. A o alu teisi atu, e tuʻu foi e tagata i lalo o pulou taʻitasi le 100 auro auro uma o mea pepa ia.

    E tusa ai ma le faʻatuatuaga faʻailoga, o lanu e faʻamoemoe foʻi i le lima elemene, ma o lanu o pulou ma tunics e tatau foʻi ona suia faʻapena tusa i tausaga taʻitasi. I le tausaga faatatau i le Kim (uʻamea) elemene, o le pulou e tatau ona samasama. I le a Maa (fafie) tausaga, o le pulou e tatau ona paʻepaʻe. I le a Oe (vai) tausaga, o le pulou e tatau ona lanumoana. I le a Ho (afi) tausaga, o le pulou e tatau ona mumu ia ma i a Ma Le (lalolagi) tausaga, o le pulou e tatau ona uliuli.

    mai H.Ogerle ata, matou te iloa ai e lua auala o le faʻatuina o le fata faitaulaga. Faatasi ai ma le ata “le Atua umukuka"(Fig.2) E faatafafa le fata faitaulaga ma tautau i le puipui, a o i ai ma le ata tusi “le poto o le lalolagi"(Fig.4) e tuʻu faʻamau i luga o le fatafaʻilagi umi faatafafā e fa ona vae e paʻi ile eleele. Peitai, o a tulaga o nei ituaiga o fata faitaulaga i le fale? E masani lava, o fea o i ai le umukuka, o le fatafaitaulaga e seti iina - ie i totonu o le lautele o le pito i luga o le umukuka. Ae i nisi nofoaga, latou te tuʻu i tafatafa o fatafaitaulaga a tuaʻa.

    O se faʻapitoa faʻapitoa, o nisi taimi e mafai ai e se tasi ona mauaina i luga o le fata faitaulaga, o se ata e faʻaali ai a Umukuka Atua faatasi ai ma foliga uliuli, ofuina saʻo lelei ie ma pulou, ma foliga pei o le Court mandarin i luga ole puipui o le umukuka.

    O tagata nonofo ai Hà Tiên (South Vietnam) filifilia le pito i tua o le vavaega puipui i le ogatotonu o le vavaega e faʻatu ai se fata mo le Umukuka Atua a o lenei fatafaitaulaga e faatafafa uma (o 1 pe 2 mita le umi ma 50cm pe 1 mita i le lautele).

    E ese mai ile aso aloaia mo tapuaiga ole O Le Công (le 23rd o le 12th masina lunar), tagata i le tele o nofoaga o loʻo filifilia ni taimi se lua i le masina lava lea e tasi, i lefaʻaiuga"Aso, pei o le aso 1 ma le 15 o le masina masina, pei lava o le Thiện Faʻamatalaga Nuʻu, Ơông Sơn Itumalo, i Thanh Hoa. I isi nofoaga, soo se taimi e tapuaʻi ai tagata i o latou tua'ā, latou te faia foi taulaga i le Umukuka Atua. O taulaga e mafai ona faigofie e pei o fasi laupapa, fugalaʻau, fualaau 'aina, sirih ma le ava malosi; pe a manaʻo e sili atu ma le faʻamaoni se tasi mafai ona ofoina atu se taumafataga ma meaʻai aano o manu pei o laʻau moa, moa, puaʻa puaa poʻo se fasi puaa.

     E moni o le aganuu a Umukuka Atua avea ai ma faʻailoga e fesoʻotaʻi ma tuaʻa ma le Afi Atua, poʻo se talitonuga ua faʻamamaina i le afi? Ma e saʻo lea o le numera tolu a le toʻalua ma le toʻalua o loʻo fesoʻotaʻi ma le numera tolu o le “threelegged totila”? Lenei, o lenei ituaiga brazier faia uʻamea ma faʻaaoga i fale o tagata masani.

    Aʻo faʻatali mo le tali a le atunuʻu e tusa ai ma tausaga na aliali mai ai le ituaiga uʻamea tripod mo ulo kuka e fai ma sui o maʻaʻa tolu e tolu lea ua sefulu afe tausaga talu ai. Hòa Binh aganuu sa faaaogaina o le tolu vaega o le lalolagi po o earthen tripod.⁵

  Peitaʻi, e ui i fesuiaiga ua tupu, mo le faʻafaigofie, o le Susu tuu pea se maa i tafatafa o le tripod foliga mai ua faʻaalia mai le faʻaalia o le afioʻaga o le tuaa Mr. Núc.

   Tupu tuaʻa faailoga pe o latou o totemistic tuaa, tuaa talaʻaga tuaa, poʻo tuaa e tusa ai ma sootaga faʻaleaiga e latalata tele i lo tatou taimi, latou te leʻi oʻo atu i tala atu o le trilogy o genii (tasi tauaveina le natura fafine ma isi lua bear bear natura) o iai i le itu i Saute o Asia. Le Lau Afioga faaigoaina le upu “i le aiga” - le uiga o tuaa poʻo tuaa. O le maʻa na tapuaʻia ai talu mai aso o aso anamua e liliu i le Umukuka Atua moni lava ona faʻamalosi e le lima ofoofogia o le tapuaiga⁶.

FAAMATALAGA:
¹ Polofesa Lagolago HUNG NGUYEN MANH, Doctor in Phylosophy of History.
⁶  O ofu mai le amataga o le Iron Age i Vietnam-2300 tausaga talu ai - na maua i Đường Mây (HanoiN ,i Cộm (Avea le Bc) foi omea tripod faia o falaoa lalolagi e foliga tutusa ma nei tatou maua ai i le taimi nei, ina ia tatou mafai faavae tatou lava i luga o le H.Hger o lo o taua atu i luga ma faaaogaina e avea o ni faamatalaga talafaasolopito.
⁷  Ae faimai foi Tautotogo ma tu ma aga a Vietnamese - TRẦN QUỐC VƯỢNG vaega o tusitala pp. 59-60 Cultural Publishing House, Hanoi, 1976.

BAN TU THU
01 / 2020

FAAMATALAGA:
'Punavai: Vietnamese Tausaga Fou Tausaga - Faʻailoga Tele - Fagaloa Prof. HUNG NGUYEN MANH, Fomai o Phylosophy i Talafaasolopito.
◊ O ata mataga ma ata sepia ua uma ona saunia e Ban Tu Thu - nai lodiavietnamhoc.com

VAAI I LE ALO:
'  Mai Ata tusi i le amataga o le 20 seneturi i tu ma masani faaleaganuu ma le tausamiga.
'  Faʻailogaina o le upu "Tết"
'  Tausaga Fou Tausaga Fou
'  O atugaluga mo tagata e faʻataunuʻuina - Manatu mo KITCHEN ma CAKES
'  Manatuga mo tagata e faʻasaga i ai - Manatu mo MARKETING - Fuaiupu 1
'  Manatuga mo tagata e faʻasaga i ai - Manatu mo MARKETING - Fuaiupu 2
'  Popolega o TAGATA TAGATA - O atugaluga mo Dept totogiina
'  I LE VAEGA TAITAI O LE AUFAITAI: O SE NOFOAGA O PARALLEL FAʻAVAE
'  O le fata o le Lima fua
'  O Le Taunuu o le Tausaga Fou
'  TUPE MAU - Vaega 1
'  Le Faʻavae o Atua o le umukuka - Vaega 1
'  Le Faʻavae o Atua o le umukuka - Vaega 2
'  Vietnam Lunar New Year - vi-VersiGoo
◊ ma isi